Ulga IP BOX
Co to jest IP Box?
IP Box to (obok Ulgi B+R) jedna z preferencji podatkowych wspierających działalność innowacyjną. Celem IP Box jest wsparcie przedsiębiorców rozwijających innowacyjne produkty i technologie poprzez opodatkowanie dochodów z określonych praw własności intelektualnej na preferencyjnych warunkach. IP Box to ulga podatkowa, z której mogą skorzystać podmioty uzyskujące dochody z tzw. kwalifikowanych praw własności intelektualnej (IP). Podstawowym warunkiem jest to, żeby IP zostało wytworzone, rozwinięte lub ulepszone przez podatnika w ramach jego działalności badawczo-rozwojowej (B+R). Jak się jednak okazuje, definicja działalności B+R jest bardzo szeroka i wiele innowacyjnych firm (zarówno jednoosobowych, małych, średnich jak i dużych przedsiębiorstw) prowadzi taką działalność.
Ulga IP Box polega na zastosowaniu 5% stawki podatku w stosunku do kwalifikowanych dochodów uzyskiwanych z kwalifikowanych IP. Podatek zostaje więc obniżony z 19% (a w przypadku skali podatkowej 17% lub 32%) do 5%. Daje to więc duże oszczędności podatkowe.
Jakie warunki trzeba spełnić, żeby skorzystać z IP Box?
-
- prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej (wbrew pozorom działalność badawczo-rozwojowa to nie tylko badania przeprowadzane w laboratoriach, ale również wszelkie systematyczne działania zmierzające do wytworzenia nowych produktów lub usług, albo do ulepszenia istniejących, jeżeli są twórcze, innowacyjne i zmierzają do tworzenia nowych rozwiązań – wiele firm prowadzi działalność badawczo-rozwojową mimo że jej tak wprost nie nazywa),
- wytworzenie, rozwinięcie lub ulepszenie kwalifikowanego prawa własności intelektualnej (kwalifikowane IP) – np. patentu lub programu komputerowego,
- prowadzenie odrębnej ewidencji księgowej na potrzeby IP Box, spełniającej warunki określone w ustawach podatkowych,
- osiągnięcie dochodu z kwalifikowanego IP (przepisy szczegółowo określają jakie kategorie dochodów mogą korzystać z IP Box) – m.in. dochody z licencji lub sprzedaży oprogramowania,
- poniesienie kosztów kwalifikowanych w związku z wytworzeniem, rozwinięciem lub ulepszeniem kwalifikowanego IP
Co to jest kwalifikowane prawo własności intelektualnej?
Za kwalifikowane prawo własności intelektualnej (IP) uznaje się:
- patent,
- prawo ochronne na wzór użytkowy,
- prawo z rejestracji wzoru przemysłowego,
- prawo z rejestracji topografii układu scalonego,
- dodatkowe prawo ochronne dla patentu na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin,
- prawo z rejestracji produktu leczniczego,
- wyłączne prawo, o którym mowa w ustawie o ochronie prawnej odmian roślin,
- autorskie prawo do programu komputerowego,
- Za kwalifikowane prawo własności intelektualnej (IP) uznaje się:
Tylko wymienione powyżej kategorie IP dają prawo do zastosowania preferencyjnej stawki 5%. Oznacza to, że uzyskiwanie dochodów z innych kategorii praw własności intelektualnej (np. know-how) nie pozwala na obniżenie opodatkowania do 5% od uzyskiwanego dochodu. Większość kwalifikowanych IP podlega sformalizowanej procedurze rejestracji (np. zgłoszenie wynalazku w celu uzyskania patentu). Wyjątkiem jest autorskie prawo ochronne do programu komputerowego – w tym przypadku ochrona prawna przyznawana jest bez jakichkolwiek rejestracji na podstawie przepisów ustawy – Prawo autorskie.
Jakie dochody w ramach IP Box można opodatkować stawką 5%?
-
- opłat lub należności wynikających z umowy licencyjnej, która dotyczy kwalifikowanego prawa własności intelektualnej;
- sprzedaży kwalifikowanego IP;
- kwalifikowanego prawa własności intelektualnej uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi (np. patent wykorzystany w sprzedawanych produktach),
- odszkodowania za naruszenie praw wynikających z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, jeżeli zostało uzyskane w postępowaniu spornym, w tym postępowaniu sądowym albo arbitrażu.
Kto może skorzystać z IP Box?
Skorzystać z preferencji IP Box mogą zarówno podatnicy PIT (osoby fizyczne), podatnicy CIT (osoby prawne), jak i wspólnicy spółek transparentnych podatkowo, pod warunkiem, że spełnione zostaną ustawowe warunki IP Box.
W praktyce, z ulgi IP Box skorzystać może przykładowo programista prowadzący jednoosobową działalność, który wytwarza i sprzedaje aplikacje, firma która stworzyła grę komputerową i udziela na nią licencji graczom, czy też spółka, która uzyskuje dochody z tytułu sprzedaży towarów wyprodukowanych przy użyciu patentu lub prawa ochronnego na wzór użytkowy.
Czy programista może skorzystać z IP Box?
IP Box jest również ulgą dla programistów wytwarzających programy komputerowe. Osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą może skorzystać z IP Box, pod warunkiem, że w ramach działalności badawczo-rozwojowej wytwarza oprogramowanie i uzyskuje dochody np. z przeniesienia praw do tego oprogramowania.
W przypadku samozatrudnienia bardzo istotny może okazać się wskaźnik nexus, który należy ustalić odrębnie dla każdego kwalifikowanego IP (dlatego tak istotne jest ponoszenie kosztów kwalifikowanych w związku z wytworzeniem, rozwinięciem lub ulepszeniem każdego kwalifikowanego IP).
Co to jest wskaźnik nexus?
Aby skorzystać z ulgi IP Box, konieczne jest obliczenie tzw. wskaźnika nexus. Dlaczego wskaźnik nexus jest tak istotny? Ponieważ określając, jaka część naszego dochodu może podlegać opodatkowaniu stawką 5%, należy dochód z kwalifikowanego IP pomnożyć przez wskaźnik nexus. Wskaźnik nexus maksymalnie wynosi 1. Wartość wskaźnika nexus uzależniona jest od tego, jakie kategorie kosztów związanych kwalifikowanym IP zostały poniesione.
Wskaźnik nexus oblicza się zgodnie ze wzorem przedstawionym w ustawie o PIT i ustawie o CIT:
n = (a + b) x 1,3 / (a + b + c + d)
w którym poszczególne litery oznaczają koszty faktycznie poniesione przez podatnika na:
a – prowadzoną bezpośrednio przez podatnika działalność badawczo-rozwojową związaną z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej,
b – nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych związanych z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, innych niż samo kwalifikowane IP, od podmiotu niepowiązanego,
c – nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych związanych z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, innych niż samo kwalifikowane IP, od podmiotu powiązanego,
d – nabycie przez podatnika kwalifikowanego prawa własności intelektualnej.
Obliczając wskaźnik nexus nie uwzględnia się kosztów, które nie są bezpośrednio związane z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, w szczególności odsetek, opłat finansowych oraz kosztów związanych z nieruchomościami.
Jak wskazują Objaśnienia podatkowe na temat IP Box opublikowane przez Ministerstwo Finansów, wskaźnik nexus powinien być liczony kumulatywnie od momentu rozpoczęcia prac badawczo-rozwojowych nad danym IP.
IP Box a indywidualna interpretacja
Przepisy dotyczące IP Box oraz działalności B+R ze swej natury mają ogólny charakter – w przypadku różnych przedsiębiorstw działalność innowacyjna może oznaczać zupełnie coś innego. Co więcej IP Box jest stosunkowo nowym rozwiązaniem w polskim prawie podatkowym. Wszystko to sprawia, że interpretacja właściwych przepisów może wywoływać duże wątpliwości. Teoretycznie w takich sytuacjach odpowiedzią na wątpliwości podatników powinny być indywidualne interpretacje podatkowe. W niektórych sytuacjach uzyskanie indywidualnej interpretacji jest wręcz zalecane – Objaśnienia MF wskazują, że w przypadku podatników planujących skorzystanie z IP Box w stosunku do dochodów z programów komputerowych uzyskanie interpretacji jest konieczne, ponieważ program komputerowy (w przeciwieństwie do patentu czy wzoru użytkowego) nie podlega sformalizowanej procedurze rejestracji. Praktyka organów interpretacyjnych pokazuje jednak, że podatnicy na najbardziej wątpliwe kwestie muszą sami udzielić sobie odpowiedzi.
Powszechną praktyką organów jest przykładowo wzywanie do uzupełnienia stanu faktycznego, poprzez wskazanie, czy spełniony jest podstawowy warunek niezbędny do zastosowania IP Box o który we wniosku pyta podatnik – organy pytają, czy wytworzone przez podatnika oprogramowanie jest przedmiotem ochrony prawa autorskiego. Podczas gdy to właśnie ta kwestia powinno być przedmiotem ich rozstrzygnięcia. Udzielenie jednoznacznej odpowiedzi na takie pytanie powoduje, że ciężar prawidłowej kwalifikacji przerzucony zostaje na podatnika. Taka interpretacja – nawet gdy będzie pozytywna – nie chroni w 100% w przypadku ewentualnego sporu z urzędem skarbowym. Natomiast w przypadku braku jednoznacznej odpowiedzi na tak zadane pytanie, organ odmawia wydania interpretacji twierdząc, że stan faktyczny nie został wyczerpująco opisany. Mimo więc, że w wielu przypadkach uzyskanie interpretacji jest zalecane, należy mieć na uwadze, że w wielu przypadkach moc ochronna takich interpretacji nie jest pełna. Należy również zwrócić szczególną uwagę na opis stanu faktycznego, który organ przyjmuje za podstawę rozstrzygnięcia. Warto więc zastanowić się również nad innymi rozwiązaniami pozwalającymi zminimalizować ryzyko podatkowe.
IP Box a ewidencja księgowa
Jednym z wymogów niezbędnych do zastosowania IP Box jest prowadzenie odpowiedniej ewidencji księgowej, która pozwala prawidłowo ustalić dochód z kwalifikowanego IP oraz obliczyć wskaźnik nexus odrębnie dla każdego kwalifikowanego IP.
Ewidencja IP Box przybiera różną postać, w zależności od tego, czy prowadzona jest pełna księgowość czy też rozliczenia z tytułu PIT dokonywane są w oparciu o księgę przychodów i rozchodów. W obu przypadkach ewidencja powinna pozwolić w szczególności na:
- wyodrębnienie każdego kwalifikowanego IP;
- jednoznaczne ustalenie przychodów, kosztów uzyskania przychodów i dochodu (straty), przypadających na każde kwalifikowane IP;
- wyodrębnienie kosztów niezbędnych do obliczenia wskaźnika nexus w odniesieniu do każdego kwalifikowanego IP, w sposób zapewniający określenie dochodu podlegającego opodatkowaniu stawką 5%.
W przypadku pełnej księgowości, właściwą ewidencję można wdrożyć poprzez odpowiednie zmiany w polityce rachunkowości i wprowadzenie odpowiednich kont analitycznych. W przypadku księgi przychodów i rozchodów, konieczne jest przygotowanie odrębnej ewidencji, z której jednoznacznie będą wynikały wymagane przez przepisy podatkowe dane. Przepisy nie określają w jakiej formie powinna być prowadzona taka ewidencja, można więc przyjąć, że forma ta jest dowolna i może to być arkusz Excel, zawierający niezbędne informacje.
IP Box – kompleksowe wsparcie Kancelarii
Kancelaria prawna i podatkowa Maria Kopówka Poznań udziela kompleksowego wsparcia podmiotom, które chcą skorzystać z Ulgi IP Box:
- przeprowadzamy analizę sytuacji i identyfikujemy, czy spełnione są warunki do zastosowania IP Box,
- przygotowujemy wnioski o wydanie indywidualnych interpretacji podatkowych dotyczących IP Box i prowadzimy postępowanie o wydanie tych interpretacji (interpretacje podatkowe na potrzeby IP Box są szczególnie istotne w przypadku dochodów z programów komputerowych / aplikacji / gier / kodów źródłowych itp.),
- pomagamy przygotować dodatkową ewidencję niezbędną do skorzystania z IP Box, spełniającą wynikające z przepisów warunki,
- udzielamy wsparcia na etapie ubiegania się o zwrot podatku.
Powyżej przedstawione zostały kluczowe informacje dotyczące Ulgi IP Box. Należy jednak pamiętać, że każdy przypadek wymaga indywidualnej analizy prawo-podatkowej, przeprowadzonej przez doświadczonego doradcę podatkowego, w ramach której w sposób kompleksowy zbadana zostanie możliwość zastosowania Ulgi IP Box, spełnienie kryteriów związanych z odpowiednią ewidencją księgową na potrzeby IP Box, wykryte zostaną ewentualne ryzyka i sposób ich ograniczenia. Niniejszy artykuł nie stanowi więc indywidualnej porady prawnej i ma wyłącznie charakter informacyjny. W celu uzyskania indywidualnej porady skorzystaj z naszych usług doradztwa podatkowego.
